Türkiye sanayisi, koronavirüs pandemisi nedeniyle ekonomik aktivitenin neredeyse durduğu nisanda yüzde 31.4 üretim kaybı yaşadı. Sanayinin göz bebekleri tekstil, giyim ve otomotivdeki sert düşüşler beklentileri alt üst etti.
Türkiye’nin koronavirüs salgını etkilerini en ağır hissettiği, ekonominin neredeyse kapatıldığı nisan ayında sanayi üretimi yüzde 31.4 azaldı. Beklentiler yüzde 17 seviyesinde daralma yaşanması yönündeydi. Beklentilerin çok çok üzerinde gerileyen sanayi üretiminde sanayinin lokomotif sektörleri otomotiv ve tekstildeki sert gerilemeler etkili oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tekstil sektöründe nisanda geçen yılın aynı ayına göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi düşüş yüzde 60.3, giyim sektöründe yüzde 60.3 ve otomotiv sektöründe ise yüzde 77.6 oldu. Bu üç sektördeki keskin üretim kayıpları sanayi üretimindeki düşüşün yarısını tek başına yarattı. TÜİK mart ayı küçülme verisini de yüzde 2’den yüzde 1.7’ye revize etti.
Alternatif veri kaynakları kullanıldı
TÜİK, sanayi üretimi verilerini açıklarken veri toplamada yaşadığı güçlüğe de dikkat çekti ve gelecek aylarda revizyon yapabileceğinin sinyalini verdi. TÜİK açıklamasında “2020 Nisan KDV beyannamelerinin tamamı verilmemiştir. Bu nedenle, 2020 Nisan’a ilişkin Sanayi Üretim Endeksi uluslararası norm ve metodolojiler doğrultusunda aylık sanayi üretim anketinin yanı sıra, KDV beyannameleri, e-fatura, e-arşiv fatura, e-bilet, e-serbest meslek makbuzu, kartlı ödeme ve dış ticaret verileri gibi alternatif veri kaynakları kullanılarak hesaplanmıştır. KDV beyannamesi verilerinin temin edilmesinin akabinde gerekli olması halinde yayımlanan endeksler revize edilecektir” denildi.
Marta göre daralma yüzde 30.4
Koronavirüs pandemisi öncesi sanayi üretimi üst üste 6 ay boyunca büyüme göstermiş şubatta ise yüzde 7.5 gibi güçlü bir artış yakalamıştı.
Ancak pandeminin sonrasında ekonomik aktivitedeki sert yavaşlama sanayi üretiminde marttan itibaren beklentilerin gerçekleşmesini engellemişti. Martta da sanayi üretiminde büyüme beklenirken yüzde 1.7 daralma yaşanmıştı. Nisanda en kötü beklentilerin bile üzerinde daralma gerçekleşti. Aylık sanayi üretiminde daralma mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak marta göre yüzde 30.4 oldu.
Başta otomotiv olmak üzere imalat sanayinde birçok fabrika mart ayının ikinci yarısından itibaren karantina önlemleri kapsamında üretime geçici olarak ara vermişlerdi. Bu kapatmalar elbette verilere de yansıdı. Gıda sektöründe yüzde 10.2 daralmanın imalat sanayine etkisi 1.1 puanlık düşüş oldu. İçecek sektöründe yüzde 35.8 üretim kaybının etkisi, ağırlığı düşük olduğu için 0.2 puanda kaldı.
Otomotivde yüzde 77.6’lık üretim kaybı, 4.8 puanlık düşüş getirdi!
Türkiye’nin dünya piyasalarında da adından söz ettirdiği ihracatçı sektörlerden tekstil ve giyim de keskin bir duruş yaşadı. Bu sektörlerde yüzde 60.3 daralma var, iki sektörün sırasıyla imalat sanayiye etkisi 6.5 ve 4.1 puan kaybettirici yönde oldu. Deri sektörü de yüzde 61’lik gerilemeyle 0.8 puanlık negatif etki yaptı. Aslında sanayide üretimi düşmeyen hiçbir sektör yok. Ama ekonomide ağırlığı yüksek olan sektörlerdeki sert düşüşler sanayiyi çok daha olumsuz etkiledi. Yine ihracatçı diğer sektörümüz kimyada yüzde 16.2’lik kayıpla 0.9 puanlık negatif etki yaşatıldı. Kauçuk ve plastikte yüzde 32.5 üretim kaybının etkisi 1.5 puan. Ana metal yüzde 25 daraldı, 2.2 puan da sanayiyi küçülttü. Fabrikasyon metal ürünlerinde yüzde 27.6 düşüş, 2 puanlık kayba neden oldu. Elektrikli teçhizatta yüzde 40,2 üretim kaybı makine ve ekipmanda yüzde 27.9 kayıp var. İhracatın ve ekonominin lokomotifi otomotivde yüzde 77.6’lık üretim kaybının imalat sanayiye geriletici etkisi 4.8 puan seviyesinde.
(Kaynak:Dünya)
