TÜDÖKSAD (Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği) sektörün 2022 yılına ait istatistiklerini gösteren Sektörel Durum Ön Değerlendirme raporunu yayınladı. Rapora göre, Türkiye metal döküm sektörü %4,9'luk büyüme oranıyla önemli bir üretim artışı yaşadı ve toplam üretimi 3,1 milyon tona ulaşarak yeni bir rekora imza attı.
Küresel salgının ilk döneminde yaşanan zorluklara rağmen, Türkiye metal döküm endüstrisi dikkate değer bir dayanıklılık ve uyum yeteneği gösterdi. Endüstri, yenilikçi yaklaşımını sürdürmeye ve verimlilik ile üretkenliğini üst seviyelere taşımak için yeni teknolojilere yatırım yapmaya devam etti.
2022, küresel düzeydeki gelişmelerle birlikte resesyon fiyatlamaları ve çapraz kurun olumsuz etkisine rağmen yatırımların ve üretimin hız kazandığı bir yıl olarak kayda geçti ve Türkiye'nin metal döküm parça ihracatındaki rekorlar da devam etti. Metal döküm sanayisi ihracatı, önceki yıla göre yüzde 9 artarak 6,4 milyar euroya ulaştı ve ihracat miktarı da 2,2 milyon tona yükseldi.
Toplam üretim kıymeti ise bir önceki yıla göre %41 artarak 8,5 milyar Euro olarak gerçekleşti.
Otomotiv ve Makine İmalat Sektörleri Büyümede İtici Güç Oldu
2022 yılında sektörün ana itici güçleri hem iç hem de dış ticarette otomotiv ve makine imalat sektörü olarak öne çıktı.
Avrupalı ana otomotiv üreticilerinin yakın coğrafyalardan ürün tedarik etme eğilimi ve siparişlerin ülkemize yönlendirilmesi bu alanda büyük bir rol oynadı. Avrupa bölgesinde tedarik zinciri baskısındaki azalma ve son iki çeyrekte kaydedilen büyüme ile birlikte toplam araç üretimi, bir önceki yıla göre %7,1 arttı. İç piyasada otomotiv üretimi ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 artarak, 2022 yılında 1 milyon 352 bin 648 adede ulaştı. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim 1 milyon 402 bin 189 adede ulaştı.
Türkiye Metal Döküm Sektöründe Yatırımlar ve Büyüme Devam Ediyor
Türkiye metal döküm sanayisinin 2022 yılı kapasite kullanım oranı %72 seviyesinde olup, bir önceki yıla göre %2 oranında düşüş gösterdi. Bu düşüşte son iki yılda Türkiye'de demir döküm tarafında 30'un üzerinde üretim hattı, demir dışı döküm tarafında ise 100’ün üzerinde yeni üretim hücresi siparişi verilmesi ve bu hatların devreye alınmaya başlamasıyla birlikte yaşanan yüksek kapasite artışlarının etkili olduğu görüldü. Türkiye metal döküm sektörü son 3 yıldır artan yurtdışı döküm talebi ve bitmiş komponent/yedek parça siparişlerini karşılamak, istenilen yeni kalite sınırlarına uyabilmek için önemli miktarda makina yatırımı yapmakta.
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) verilerine göre, Türkiye'nin makine imalat sanayisinin 2022 ihracatı serbest bölgeler dahil edildiğinde önceki yıla göre %9,6 artarak 25,3 milyar dolara yükseldi. 2022'de küresel makine ve teçhizat yatırımlarında %5,2'lik bir artış yaşandığı ve makine sanayi üretiminin %4 arttığı tespit edildi. Makine ve teçhizat yatırımlarındaki büyüme Türkiye'de %13 gibi yüksek seviyelerde gerçekleşti ve ilave tedarik talebinin de etkisiyle makine üretimindeki canlılık devam ediyor.
Türkiye'nin toplam ihracatı ise, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 12,9 artarak 254 milyar 172 milyon dolara, ithalatı da yüzde 34 yükselişle 363 milyar 711 milyon dolara ulaştı.
Elektrikli Araçlar Enjeksiyon Döküm Yatırımlarına Teşvik Ediyor
Büyüme esas olarak demir dışı döküm üretimindeki artışlar sayesinde kaydedildi. Geçtiğimiz yıl 650 bin ton civarında olan demir dışı döküm üretim hacmi yaklaşık %13'lük artışla 740 bin ton olarak gerçekleşti. Demir döküm tarafında ise gri dökme demir üretimi %2'lik düşüş ile 900 bin ton civarına gerilerken küresel grafitli dökme demir (sfero) üretimi ise %7'lik artışla 1 milyon 200 bin tona yaklaştı.
Elektrikli ve hibrit araçlara geçiş neticesinde, araç karoserlerinin parça parça üretilerek perçin, kaynak veya diğer yöntemlerle birleştirilmesi yerine; yüksek basınçlı alüminyum döküm tekniği ile daha az sayıda bileşenle üretilmesi ve nihayetinde yekpare olarak üretilmesi hedefi, dünya imalat sanayilerine önemli tasarruf sağlayacak radikal bir çözüm sunuyor. Bu çalışmalar alüminyum metal döküm alanı için olağanüstü bir büyüme potansiyeli oluştururken yüksek kapasiteli enjeksiyon döküm tezgâh yatırımları her geçen gün artıyor.
2022 yılında çelik döküm üretimi ise 290 bin ton olarak gerçekleşti ve %4'lük bir artış trendi gösterdi. Genel makine sektörlerinden yurt içi ve yurt dışı bazında dengeli bir şekilde artan talep, madencilik ve enerji sektörlerindeki büyüme eğilimleri temel unsurlar arasındaydı. İhracat miktarı yaklaşık %36 artarak 225 bin tona ulaştı ve ihracat oranı %30'luk bir artışla %80'e yükseldi.
Dünya genelindeki sektörel trendlerin aksine, Türkiye metal döküm sektörü büyümeye ve pazarlarını geliştirmeye devam ederek özellikle Avrupa bölgesi döküm sektörlerinde görülen tesis kapanmalarıyla birlikte oluşan hacimlerin çok yüksek bir kalite seviyesi ve kalite sistemleri anlayışına ulaşmış uygun fiyatlı ve hizmet performansı ile çalışan ülkemiz dökümcülerine yöneldiği görülüyor.
Diğer yandan, özellikle Avrupa Birliği başta olmak üzere 2023 yılında uygulamaya koyulan iklim değişikliği ve sınırda karbon düzenlemesi kurallarının yükü, sektörün eleman ihtiyacı, pahalı enerji ve finansmandaki sıkıntılar gibi birçok konu sektörün önündeki zorluklar olarak öne çıkıyor.
Türkiye metal döküm sektörü, gerek kapasite, teknoloji, kalite sistemleri ve en önemlisi yeşil kurallara uyarak, tüm pazarlardan en yüksek payları almaya devam etmek durumundadır.
Ayrıca, 3D kum ve metal eklemeli imalat süreçleri, maça üretimi, katılaşma süreçleri, iş akışları, maliyetlerin anlık takibi, Endüstri 4.0 sistemleri gibi birçok üretim unsurları artık dijital ortama taşındığından tüm döküm tesislerinin stratejik planlarında birer “Akıllı Tesis”e dönüşme hedefinin en başa yerleşmesi büyük önem taşıyor.
